Jaja raroga w muzeum
Dzięki PKN ORLEN miłośników rzadkich gatunków ptaków czeka spora atrakcja. Do Muzeum Przyrodniczego we Wrocławiu trafił jedyny w Polsce pełen lęg jaj raroga, drapieżnika objętego ścisłą ochroną z powodu zagrożenia wyginięciem i niezwykle rzadko widzianego w naszym kraju. Zniesienia składające się z czterech jaj trafiły do placówki z terenu rafinerii PKN ORLEN z Płocka.
Jaja, które zostały przekazane do wrocławskiego muzeum, zostały złożone przez samicę raroga w budce lęgowej, znajdującej się na kominie elektrociepłowni płockiej rafinerii. Ornitolodzy stwierdzili, że nie były one zalężone, dlatego też zgodnie z naturą zostały przez samicę porzucone.
Ponieważ był to zaledwie drugi lęg tego wyjątkowego i niezwykle rzadko spotykanego drapieżnika w Polsce, zdecydowano o przekazaniu okazów w celach badawczych oraz udostępnieniu ich do obejrzenia miłośnikom przyrody.Jaja zgodnie z przepisami prawa ochrony środowiska zostały otoczone opieką przez sokolników.
Nie mogliśmy takich okazów pozostawić w gnieździe, ponieważ uległyby zepsuciu. Zgodnie z procedurą zrobiliśmy wydmuszki, które możemy przedstawić do celów naukowych i edukacyjnych
mówi Sławomir Sielicki ze Stowarzyszenia na Rzecz Dzikich Zwierząt „Sokół”, opiekujący się sokołami wędrownymi zamieszkującymi od niemal 20 lat tereny zakładu produkcyjnego PKN ORLEN w Płocku.
Raróg jest jeszcze rzadszym gatunkiem niż znajdujące się także pod ścisłą ochroną sokoły wędrowne. Dlatego też pojawienie się tego drapieżnika w Polsce, a tym bardziej zniesienie przez niego jaj w budce umieszczonej na jednym z kominów płockiego zakładu, uznawane jest przez ekspertów ochrony środowiska za sensację ornitologiczną w kraju.
Według ornitologów jaja raroga są bardzo trudne do pozyskania, gdyż gatunek ten gniazduje bardzo wysoko na skałach, a w naszym kraju bywa niezwykle rzadko. Drapieżnik został wpisany do Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych, publikowanej przez Międzynarodową Organizację Ochrony Przyrody – IUCN. Zdaniem ornitologów tylko raz stwierdzono lęg tego gatunku, na południu Polski, gdyż nasz kraj leży poza zasięgiem normalnego jego występowania w Europie. Raróg gniazduje w Czechach i na Słowacji.
Raróg to bardzo waleczny drapieżnik, który nie buduje własnego gniazda lecz osiedla się na półkach skalnych lub zasiedla miejsca lęgowe innych ptaków. Niewykluczone więc, że właśnie dlatego w ubiegłym roku zajął stanowisko lęgowe pary sokołów wędrownych, która od wielu lat bytuje na terenie płockiej rafinerii PKN ORLEN i może pochwalić się wychowaniem ponad 40 piskląt. Raróg próbował przejąć gniazdo sokołów umieszczone na ponad 160-metrowym kominie już dwa lata temu, ale został przez nie przepędzony. W ubiegłym roku udało mu się to, dzięki czemu samica raroga, zajmując miejsce lęgu, zniosła cztery jaja, które teraz można będzie podziwiać w Muzeum Przyrodniczym we Wrocławiu.
O ile mi wiadomo, w Polsce nie ma oryginalnych zniesień składających się z pełnego lęgu jaj raroga. Tym bardziej okazy te będą stanowiły bardzo cenne uzupełnienie kolekcji naukowej w naszej placówce. Choć jesteśmy w posiadaniu współczesnej kolekcji jaj niemal wszystkich ptaków krajowych zebranych w 2. połowie XX wieku, to niestety jaj raroga nie mieliśmy
mówi prof. dr hab. Tadeusz Stawarczyk, dyrektor wrocławskiego Muzeum Przyrodniczego, a jednocześnie przewodniczący Komisji Faunistycznej Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego.
Kolekcja jaj wrocławskiego Muzeum, które zgłosiło się po jaja raroga do PKN ORLEN, liczy łącznie 11 260 okazów i jest jedną z największych w kraju. Zawiera zarówno zniesienia ptaków krajowych, jak i egzotycznych. Zbiory muzeum oceniane są na ok. 3 mln okazów.
W ramach ekspozycji muzealnych mamy wydzieloną wystawę dotyczącą gniazdowania ptaków, gdzie prezentowane są wybrane jaja oraz gniazda. Jedną z ozdób naszych wystaw jest jajo wymarłego strusia z Madagaskaru – mamutaka. Ponadto na szczególną uwagę zwiedzających zasługują gabloty prezentujące gatunki zwierząt już wymarłych, takich jak alka olbrzymia, gołąb wędrowny, papuga karolińska, kurobród różnodzioby, czajka jawajska, a także piękny okaz tasmańskiego wilka workowatego. Publiczności prezentujemy tylko drobną cząstkę tego co mamy, ale mam nadzieję, że jaja raroga także trafią na ekspozycję po odpowiednich zabiegach
dodaje prof. dr hab. Tadeusz Stawarczyk
Raróg jest bardzo rzadko spotykanym w Polsce ptakiem z rodziny sokołów, znajdującym się pod ścisłą ochroną gatunkową z powodu zagrożenia wyginięciem w skali globalnej. Zdaniem ornitologów tylko raz stwierdzono lęg tego gatunku, na południu Polski, gdyż nasz kraj leży poza zasięgiem normalnego jego występowania w Europie. Gniazdowanie raroga jest jednak znane z obszaru Czech i Słowacji, gdzie populacja powoli wzrasta, można więc oczekiwać w przyszłości, że wizyty rarogów, a może również jego lęgi, będą częstsze.
