Lwiatki złote, nowe bliźniaki w płockim ZOO

Po czterech latach od rozpoczęcia hodowli lwiatek złotych, po raz pierwszy w historii płockiego ZOO na świecie pojawiły się bliźnięta tego gatunku.

Pierwsza para hodowlana lwiatek złotych przybyła do ZOO w Płocku w 2019 roku. Był to mieszkający tu do dziś samiec Sid, który urodził się w 2010 roku w nieistniejącym już ogrodzie zoologicznym w Bristolu. Dobór par hodowlanych u tego gatunku nie jest jednak prosty, o czym świadczy fakt, iż po kilku latach bezowocnych prób uzyskania potomstwa w ZOO Płock podjęto decyzję o sprowadzeniu nowej partnerki dla Sida. W lutym 2023 z Parc Zoologique de La Palmyre we Francji przyjechała 4-letnia samica Chloe. Okazało się, że to był strzał w dziesiątkę i małpki od razu przypadły sobie do gustu tak bardzo, że po 5 miesiącach od ich połączenia na świat przyszły bliźnięta lwiatki złotej. Jest co świętować, ponieważ w Polsce jest tych małpek zaledwie 10. Pary hodowlane można zobaczyć tylko w Krakowie, Łodzi i Płocku. Sukces hodowlany jest tym większy, że we wszystkich 72 europejskich ogrodach zoologicznych łącznie przebywa jedynie 206 lwiatek, a w ciągu ostatnich 12 miesięcy urodziło się ich 9, z czego 2 właśnie w Płocku.

W naturze lwiatki tworzą nieduże grupy rodzinne składające się z 2 – 8 osobników. Są to zazwyczaj rodzice i ich potomstwo z jednego lub dwóch miotów. Samiec i samica dzielą się opieką nad młodymi od pierwszych chwil ich życia. Muszą więc być ze sobą zżyci i polegać tylko na sobie. Ciekawostką jest, że młode nosi głównie samiec, oddając je matce tylko na czas karmienia. W czasie wędrówek bywa też, że starsze rodzeństwo opiekuje się młodszym, aby samica mogła zaoszczędzić energię.

Każde młode tego gatunku jest na dodatek niezwykle cenne, ponieważ lwiatki złote to jedne z najrzadszych małp na świecie. W latach 70. ich liczebność w naturze nie przekraczała 200 osobników. W latach 90. liczba osobników żyjących w warunkach wiwaryjnych przewyższała tę w środowisku naturalnym. Lwiatki zamieszkują pozostałe jeszcze skrawki lasu tropikalnego na atlantyckim wybrzeżu Brazylii w okolicy Rio de Janeiro. Odłów na cele hodowlane (dziś zakazany) oraz silna fragmentacja i niszczenie siedlisk doprowadziły do krytycznego spadku liczebności tego gatunku, który według IUCN Red List (Czerwona Lista Gatunków Zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody) zaliczony został do kategorii EN – przypisuje mu się wysokie ryzyko wymarcia w stanie dzikim w niedalekiej przyszłości. Reintrodukcja osobników wyhodowanych w ogrodach zoologicznych, łączenie „zielonymi korytarzami” pozostałych fragmentów lasów tropikalnych i intensywna ochrona istniejących populacji pozwoliły ocalić ten gatunek i ustabilizować liczebność populacji na poziomie ok. 1000 osobników.

W Pawilonie Tamaryn i Marmozet płockiego ZOO mieszkają przedstawiciele kilku gatunków niewielkich małp szerokonosych nazywanych często Małpami Nowego Świata. Większość z nich zaliczana jest do rodziny pazurkowcowatych. W naturze zamieszkują Amerykę Południową i Środkową. Wyróżniają się ruchliwością i inteligencją, ale uwagę zwiedzających najbardziej przykuwa różnorodność barw ich futer i jego stylistyka. To właśnie unikalnym gatunkowo kolorom, kryzom, wąsom i fantazyjnym czuprynom pazurkowce często zawdzięczają swoje nazwy. Obok najmniejszej małpki świata, czyli pigmejki, miko czarnego, tamaryny cesarskiej i dwubarwnej na szczególną uwagę zasługuje właśnie piękna lwiatka złota.

Łatwo ją rozpoznać po miękkiej, długiej, rudej lub złotej sierści oraz bujnej grzywie wokół głowy, która upodabnia ją do lwa. Jest też jedną z największych małp należących do pazurkowców – długość ich ciała osiąga nawet ponad 30 cm co razem z 40-sto centymetrowym ogonem daje imponujące ponad 70 cm. Gatunek ten prowadzi dzienny, nadrzewny tryb życia. Małpki unikają schodzenia na ziemię, ponieważ zagrażają im tam drapieżniki i praktycznie całe życie spędzają wysoko w koronach drzew. Odżywiają się przede wszystkim owocami i nasionami, ale chętnie zjadają też kwiaty, nektar i żywicę. Polują na pająki i owady, ślimaki, drobne jaszczurki i płazy bezogonowe. Ciąża u lwiatek trwa ok. 130 dni. W miocie rodzi się 1 – 3 młodych. Porozumiewają się za pomocą zapachów i pisków.