C+M+B, czyli wizyta duszpasterska 2021

Okres Bożego Narodzenia od wielu wieków jest w Polsce związany z tradycyjnymi odwiedzinami kapłanów w domach parafian. Ta coroczna wizyta duszpasterska, nazywana także kolędą, polecana jest również w Kodeksie Prawa Kanonicznego , promulgowanym przez św. Jana Pawła II w 1983 r.: „ Pragnąc dobrze wypełnić funkcję pasterza, proboszcz powinien starać się poznać wiernych powierzonych jego pieczy. Winien zatem nawiedzać rodziny, uczestnicząc w troskach wiernych, zwłaszcza niepokojach i smutku, oraz umacniając ich w Panu, jak również – jeśli w czymś nie domagają – roztropnie ich korygując” (kan. 529 § 1). W tej posłudze księża proboszczowie wspomagani są przez księży wikariuszy, innych kapłanów i diakonów.

Pandemia koronowirusa, która od niemal roku dotyka mieszkańców ziemi, spowodowała, że zmieniły się również okoliczności realizowania posług sakramentalnych i duszpasterskich Kościoła katolickiego. W konsekwencji również wizyta duszpasterska w tradycyjnej formie nie jest możliwa. Biorąc jednak pod uwagę tradycję, prawo kanoniczne, obecne okoliczności i zróżnicowanie regionalne duszpasterze nie powinni rezygnować zupełnie z wizyty duszpasterskiej w 2021 roku, jest bowiem ona okazją do nawiązywania kontaktu z parafianami i wyrazem troski o ich wiarę.

Celem wsparcia duszpasterzy i wiernych zostają wydane następujące wskazania i sugestie duszpasterskie, w których realizacji księża proboszczowie uwzględnią specyfikę i możliwości parafii, ich położenie, rozmiar i warunki epidemiologiczne. Poniższe pięć propozycji jest efektem licznych konsultacji z księżmi proboszczami i wikariuszami, wybrzmiewają w nich głosy z dekanatów diecezji, były one również przedmiotem dyskusji gremiów diecezjalnych, wydziałów Kurii Diecezjalnej Płockiej oraz wiernych świeckich. Roztropność, rozwaga i odpowiedzialność powinny kierować wyborem właściwej formy wizyty duszpasterskiej , aby nie narażać na zarażenie zarówno duszpasterzy, jak i rodzin. W zaplanowaniu formy wizyty duszpasterskiej należałoby także zasięgnąć głosu Parafialnej Rady Duszpasterskiej. Warto być otwartym na różne sposoby spotkań duszpasterskich z rodzinami.

Wiosenna wizyta duszpasterska

Choć trudno przewidzieć rozwój sytuacji epidemiologicznej, warto jednak przemyśleć przesunięcie wizyty duszpasterskiej u rodzin w 2021 roku wyjątkowo na czas po Wielkanocy, jak to jest praktykowane w niektórych krajach katolickich Europy Zachodniej. Duszpasterze zanieśliby wówczas wiernym radość ze Zmartwychwstania Chrystusa, a także wodę święconą, pobłogosławioną w czasie liturgii Wigilii Paschalnej. W warunkach wiosennych, z uwagi na lepszą pogodę, taka wizyta mogłaby odbyć się nawet przed domami lub blokami, przy figurach i kapliczkach przydrożnych.

Odwiedziny konkretnych rodzin

Po rozeznaniu sytuacji ksiądz proboszcz może zaproponować odwiedziny duszpasterskie, ale tylko dla tych rodzin, które podejmą decyzję o przyjęciu duszpasterza w domu. Przed uroczystością Narodzenia Pańskiego (lub po uroczystości), wierni otrzymają w kościele, w kancelarii parafialnej lub inną właściwą drogą formularze, w których pisemnie wyrażą chęć przyjęcia kapłana w domu, a następnie dostarczą je do parafii. Informację o gotowości przyjęcia duszpasterza w domach mogą zebrać również radni parafialni, sołtysi etc. Na tej podstawie kapłani sporządzą listę konkretnych mieszkań, do których zgodnie z ustalonym porządkiem zapukają, by odwiedzić domowników, z zachowaniem reżimu sanitarnego.

Warto zauważyć w tym kontekście, że w mniejszych wspólnotach parafialnych możliwe byłoby odwiedzenie kilku rodzin w ciągu dnia, co dawałoby większą możliwość zachowania bezpieczeństwa sanitarnego.

Kolędowanie dla małych grup w kościołach i „Wieczór kolędowy”

W tym przypadku wizyta kolędowa składałby się z dwóch części. W ciągu kolejnych dni po uroczystości Narodzenia Pańskiego duszpasterze wyznaczą Msze św. w kościołach, kościołach filialnych / kaplicach dla rodzin z danej wsi lub ulicy / ulic w mieście, uwzględniając liczbę wiernych z danej części parafii i powierzchnię kościoła. Najlepiej, gdyby do kościoła zostali zaproszeni przedstawiciele rodzin. W czasie Mszy św. duszpasterze wygłoszą homilię na temat przesłania nowego roku liturgicznego („Zgromadzeni na świętej wieczerzy”), pomodlą się za rodziny parafii i w ten sposób okażą duchowe wsparcie dla wszystkich, zmagających się z pandemią. Podczas ogłoszeń parafialnych można przedstawić podsumowanie wydarzeń religijnych i przedsięwzięć materialnych w parafii w 2020 roku oraz przekazać plan na kolejny rok. Na zakończenie Eucharystii zostanie odmówiona modlitwa błogosławieństwa rodzin i ich domów, a także poświęcona woda, którą przedstawiciele rodzin zabiorą ze sobą.

Druga część modlitwy będzie miała miejsce w domach w czasie „Wieczoru kolędowego” (w gronie rodziny, bez obecności kapłana). Rodziny zorganizują spotkanie dla wszystkich domowników według schematu, który otrzymają w kościołach w czasie Mszy św. Taki uroczysty wieczór będzie przedłużeniem i okazją do przekazania błogosławieństwa, otrzymanego w świątyni parafialnej. Przykład takiej modlitwy został opracowany przez duszpasterzy parafii św. Bartłomieja w Płocku i przesłany E-Biuletynem.

List kolędowy

Po uroczystości Objawienia Pańskiego zakrystianin, pracownik parafii lub inne właściwe, pełnoletnie osoby mogłyby dostarczyć do bloków lub domów parafian pobłogosławioną kredę, kadzidło i wodę święconą oraz napisany przez duszpasterzy list. Celem listu będzie przekazanie pozdrowień kapłańskich, zapewnienie o modlitwie, a także udostępnienie wiernym modlitwy na czas pandemii z prośbą o opiekę Bożą nad ich domem. W liście może znaleźć się prośba o przyjście do kościoła wyznaczonego dnia na Mszę św. w intencji mieszkańców danej wioski, ulicy lub osiedla, odprawioną w okresie po Narodzeniu Pańskim, albo informacja o przełożeniu kolędy na inny termin.

Kolędowanie po ulicach parafii

Duszpasterz może udać się do danej wsi lub osiedla (dzielnicy, ulic) w mieście, aby tam, np. przy kapliczce lub figurze, odmówić błogosławieństwo rodzin i mieszkańców, a następnie przechodząc przez zabudowania, ale nie wchodząc do domów i mieszkań, zachowując właściwe odległości i zabezpieczenia sanitarne, pokropić z daleka ich odrzwia, zostawiając parafianom słowo wsparcia i obrazek kolędowy z modlitwą.

Inne wskazania:

• W czasie wykonywania tegorocznej wizyty duszpasterskiej w jakiejkolwiek jej formie nie należy angażować niepełnoletnich ministrantów.
• Szczególną troską duszpasterze obejmą nowe rodziny w parafii i nowo powstałe domy / mieszkania.
• Można poprosić o pomoc w dostarczeniu do sąsiadów formularzy z zaproszeniem kapłana lub schematem „Wieczoru kolędowego” np. chętnych sołtysów lub innych dorosłych członków wspólnoty parafialnej albo osoby obecne na Mszy św. w niedziele adwentu i okresu Narodzenia Pańskiego.