Historia piłki nożnej – skąd pochodzi, jakie były jej ewolucje?
Piłka nożna to jeden z najpopularniejszych sportów na świecie. Świadczy o tym nie tylko liczba zawodowych piłkarzy na naszym globie, ale także oglądalność transmisji finałów Ligi Mistrzów czy też Mistrzostw Świata. Czy jednak zastanawialiście się kiedy, skąd w ogóle pochodzi futbol i kiedy powstał? Okazuje się bowiem, że piłka nożna może pochwalić się bardzo bogatą historią. W naszym artykule przyjrzymy się zatem temu, gdzie należy upatrywać początków piłki. Ponadto sprawdzimy, jak zmieniała się na przestrzeni lat.
Początki piłki nożnej
Z piłką nożną podobnie jest jak z wieloma dyscyplinami sportowymi czy nawet grami karcianymi. Obecna była ona bowiem na świecie od setek lat, jednak w różnej formie, która zupełnie różniła się od tego, co dziś znamy. Można powiedzieć, że coś, co przypominało futbol, dostępne było nawet w dawnych cywilizacjach. Niemniej jednak prawdziwych początków piłki nożnej należy wypatrywać w Anglii. Na pytanie, kiedy powstała piłka nożna, możemy odpowiedzieć, że mniej więcej w okolicach 1845, kiedy pierwsze zasady tej gry zostały opisane w Rugby School. Ważniejsza wydaje się jednak data 1848. Wtedy to w Cambridge zaczęto rozgrywać pierwsze mecze piłki nożnej, która jednak w tamtych czasach miała sporo wspólnego z rugby.
Pierwsze oficjalne kluby i federacje
Zdaniem wielu miłośników piłki nożnej to 24 października 1857 roku jest najważniejszą datą w historii futbolu. Wtedy to właśnie powstał Sheffield Futbol Club. Był to nie tylko pierwszy i oficjalny klub piłkarski na świecie, lecz także w jego statucie zapisano kolejne zasady, gdzie zabroniono łapania piłki ręką. W 1864 roku powstał Wrexham A.F.C., który dziś jest tak samo popularny, jak strona Kasyno Analyzer, na której to można znaleźć polskie kasyna internetowe. A to za sprawą Ryana Reynoldsa, który kupił ten klub i chce powrócić z nim na szczyt. Rok wcześniej zawiązano The Futbol Association, czyli działający do dziś angielski związek piłki nożnej. Wtedy też wśród kilkunastu klubów ustalono odpowiednie zasady. Na zawsze dzięki temu odróżniono rugby od piłki nożnej.
Dalszy rozwój futbolu
Wiemy zatem już, skąd wywodzi się piłka nożna. Co jednak działo się dalej? Wspomniany najstarszy klub założył w międzyczasie własną federację Sheffield FA. Początkowo między tymi 2 związkami panowały pewne różnice, ale koniec końców obie federacje połączyły się. Dzięki temu udało się wprowadzić takie elementy jak wprowadzenie poprzeczki do bramki, rzuty wolne, różne, z autu. Do dziś najstarszymi rozgrywkami piłkarskimi na świecie jest Puchar Anglii, który wprowadzono w 1872 roku. W tym samym roku odbył się pierwszy oficjalny międzynarodowy mecz pomiędzy Szkocją a Anglią w Glasgow. W 1888 roku w Anglii powstaje pierwsza liga piłkarska na świecie, która oczywiście do dziś rozgrywa swoje mecze.
Pierwszą międzynarodową organizacją staje się założona w 1886 roku International Futball Association Board. Składała się z przedstawicieli związków piłkarskich Anglii, Szkocji, Walii oraz Irlandii Północnej. Co najważniejsze, działa ona do dziś. FIFA z kolei założona została w 1904 roku. Początkowo tworzyło ją 8 krajów, do których przyłączały się kolejne federacje, w tym IFAB. Bardzo ważne jest, że FIFA już na starcie przejęła wszystkie zasady od IFAB. Dzięki temu piłka nożna na świecie wyglądała tak samo. Jej proste zasady sprawiły, że bardzo szybko rozprzestrzeniała się na cały świat. W Polsce za pierwszy klub uchodzi Cracovia, lecz jest ona najstarszym czynnym zespołem. Palma pierwszeństwa należy się jednak zespołom ze Lwowa, które wtedy uznawane było za część dawnej Polski.
Piłka w globalnym znaczeniu
Jak nam pokazała historia piłki nożnej, futbol błyskawicznie stał się niezwykle popularny na świecie. Od samego początku FIFA planowała stworzyć pierwsze międzynarodowe rozgrywki. Uprzedzona została jednak przez MKOL. Najpierw w 1900 i 1904 roku odbywały się pokazowe rozgrywki na olimpiadach, a od 1908 futbol stał się jedną z dyscyplin olimpijskich. Pierwsze oficjalne MŚ rozegrano w 1930 roku w Urugwaju, gdzie gospodarz został mistrzem. Z powodu światowego kryzysu na turnieju pojawiły się jednak tylko 4 reprezentacje z Europy. Przy organizacji kolejnych 2 MŚ ponownie głównym problemem były międzykontynentalne podróże. Anglia na pierwszych MŚ wystąpiła dopiero w 1950 roku. Z czasem powstały także międzynarodowe klubowe rozgrywki, z których najbardziej znany był Puchar Europy, znany dziś jako Liga Mistrzów.
Ikoniczne zmiany w piłce nożnej
Skoro znamy już początki piłki nożnej, jak i jej dalszy rozwój, warto także wspomnieć o kilku innych sprawach. Otóż obecna piłka zupełnie różni się od tego, w co grali czy oglądali nasi dziadkowie i ojcowie. FIFA musiała reagować na zmiany w piłce. Dlatego też na przestrzeni lat zmieniała poszczególne przepisy. Niektóre z nich mogą się nam wydawać czymś oczywistym, ale wprowadzone zostały dość późno. Oto najważniejsze z nich:
- 1875 – wprowadzone zostają poprzeczki
- 1878 – sędziowie otrzymują gwizdki
- 1891 – wprowadzono rzuty karne
- 1897 – zasady o 11 zawodnikach na boisku, 90 minut gry, zmniejszenie boiska
- 1902 – wyznaczono pole karne
- 1958 – pierwsza możliwość zmian na boisku
- 1970 – debiutują żółte i czerwone kartki
- 1992 – bramkarze nie mogą już łapać podań nogą od swoich zawodników
- 1995 – 3 zmiany w meczu
- 2012 – goal-line
- 2017 – VAR
Jak zatem widać, piłka nożna to dyscyplina sportowa, która liczy sobie już całkiem sporo lat. Oficjalnie powstała bowiem w połowie XIX wieku. Od tego czasu przeszła spore zmiany. Dzięki nim stała się jeszcze bardziej widowiskowa i emocjonująca. Dziś wykorzystuje się nowoczesne technologie, aby jak najbardziej wspomóc pracę sędziów. Z drugiej jednak strony futbol stał się niezwykle komercyjny i oparty na pieniądzach.