Umowa na projekt SMR w Polsce zawarta w Waszyngtonie

ORLEN Synthos Green Energy coraz bliżej budowy pierwszych małych reaktorów jądrowych (tzw. SMR-ów) w Polsce. To efekt umowy na współfinansowanie rozwoju technologii BWRX-300 podpisanej w Waszyngtonie przez firmy z Polski, Stanów Zjednoczonych i Kanady. Po raz pierwszy w historii polska spółka jest stroną umowy na wykonanie projektu elektrowni jądrowej, uzyskując jednocześnie możliwość aktywnego udziału w procesie projektowania.

Umowa podpisana przez Synthos Green Energy, z którą PKN ORLEN prowadzi budowę floty reaktorów SMR, umożliwi uzyskanie projektu uwzględniającego europejskie oraz polskie standardy i w efekcie szybsze rozpoczęcie prac konstrukcyjnych przy pierwszym w Polsce reaktorze SMR. Dodatkowo, projekt będzie miał zastosowanie przy kolejnych inwestycjach i znacznie usprawni cały proces oraz obniży koszty budowy floty reaktorów BWRX-300. W Polsce wyłączność na budowę reaktorów w tej technologii posiada spółka ORLEN Synthos Green Energy.

Zawiązana współpraca dowodzi, że nasze plany dotyczące wdrożenia technologii małego atomu w Polsce są realne. To ważny krok na drodze do budowy całej floty reaktorów, jakie zamierzamy stworzyć razem z naszym partnerem w ramach spółki ORLEN Synthos Green Energy. Dzięki temu jeszcze w tej dekadzie stabilna energia popłynie do polskiego przemysłu i do polskich gospodarstw domowych. Każdy kolejny SMR będzie wzmacniał bezpieczeństwo energetyczne naszego kraju, a mówimy tu o całkowicie bezpiecznym, a do tego niskoemisyjnym źródle energii

– mówi Daniel Obajtek, Prezes Zarządu PKN ORLEN.

Partnerami polskiej firmy są Ontario Power Generation (OPG) – koncern energetyczny z Kanady, który buduje pod Toronto pierwszy na świecie reaktor BWRX-300 oraz jeden z największych wytwórców energii w Stanach Zjednoczonych – będąca własnością rządu federalnego – firma Tennessee Valley Authority (TVA). TVA wybuduje pierwszy w USA reaktor BWRX-300 i posiada już zaakceptowaną przez amerykański dozór jądrowy NRC lokalizację dla SMR-a w Clinch River. Stroną umowy jest również GE Hitachi – właściciel technologii BWRX-300, który dzięki inwestycji będzie mógł zintensyfikować prace nad technologią.

Pierwszy raz w historii prywatna polska firma inwestuje w projekt elektrowni jądrowej. Robimy to, ponieważ najnowocześniejsza technologia modułowa GE Hitachi jest po prostu idealna do dekarbonizacji produkcji energii i ciepła w Polsce, a także dla naszych innych zeroemisyjnych projektów w Wielkiej Brytanii i całej Europie Środkowej

– mówi Rafał Kasprów, Prezes Zarządu Synthos Green Energy.

Podpisana w Waszyngtonie, m.in., przy udziale Ambasadora RP w Stanach Zjednoczonych Marka Magierowskiego, umowa zakłada inwestycje w rozwój projektu prowadzonego przez GE Hitachi, której łączna kwota przekroczy 400 mln dolarów. Przygotowany zostanie projekt uniwersalnej części elektrowni (standard design) z reaktorem BWRX-300 oraz szczegółowe projekty wykonawcze (detailed design) m.in. dla budynku reaktora wraz ze znajdującymi się wewnątrz urządzeniami, wliczając reaktor. Prace nad podpisaniem umowy trwały od wiosny 2020 roku.

Współfinansowanie rozwoju projektu przez kilka podmiotów, które będą budować elektrownie z reaktorami od GE Hitachi powoduje obniżenie kosztów związanych z wdrożeniem technologii. Zaangażowanie w projekt koncernów energetycznych kontrolowanych przez rząd federalny USA (TVA) oraz rząd kanadyjskiej prowincji Ontario (OPG) jest dowodem na to, że technologia BWRX-300 jest najbardziej dojrzałym projektem w obszarze SMR-ów.

Dzięki współpracy i dodatkowemu finansowaniu przygotowany zostanie projekt, który będzie mógł być wdrażany w różnych częściach świata i różnych jurysdykcjach. W tym celu powstanie specjalny zespół złożony z przedstawicieli firm sygnatariuszy umowy (design centre working group), który będzie czuwał nad tym, by rozwój technologii był zgodny z przepisami i standardami różnych porządków prawnych. Celem jest, by technologia BWRX-300 została licencjonowana i następnie wdrożona w USA, Kanadzie i Polsce ale także w innych krajach.

W Polsce ORLEN Synthos Green Energy rozpoczął proces prelicencjonowania składając w lipcu 2022 r. do Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki wniosek o wydanie ogólnej opinii w sprawie technologii BWRX-300. Firma prowadzi analizy dotyczące lokalizacji dla planowanej floty reaktorów BWRX-300. Pierwsza elektrownia będzie gotowa przed końcem bieżącej dekady. Szczegóły dotyczące planowanych lokalizacji zostaną przedstawione już w kwietniu br.

Przygotowania do budowy pierwszego SMR-a BWRX-300 są prowadzone przez OPG na terenie elektrowni jądrowej w Darlington pod Toronto. Elektrownia zostanie oddana do użytku do końca 2028 roku. OPG pod koniec zeszłego roku złożyło wniosek o pozwolenie na budowę do kanadyjskiego dozoru jądrowego CNSC, w styczniu 2023 roku zawarta została umowa na realizację inwestycji – wykonawcami będą OPG, GEH, SNC Lavalin, Aecon. Z kolei TVA przygotowuje się do złożenia wniosku o pozwolenie na budowę BWRX-300 w Clinch River w stanie Tennessee, a jednocześnie analizuje możliwości budowy kolejnych SMR-ów od GEH na terenach, na których dostarcza mieszkańcom południowych stanów USA energię elektryczną.

BWRX-300 jest projektowany tak, aby przy niższych nakładach inwestycyjnych i kosztach eksploatacji w stosunku do innych technologii wytwarzania energii jądrowej, zapewniał najwyższe standardy bezpieczeństwa i niezawodności pracy. Projekt opiera się na sprawdzonych technologiach i komponentach wykorzystanych m.in. w licencjonowanym w USA reaktorze ESBWR, a także będzie wykorzystywał certyfikowane i produkowane od lat paliwo jądrowe. W ostatnim czasie decyzję o budowie BWRX-300 podjęła Estonia. Zainteresowanie technologią GE Hitachi, na różnym poziomie, wykazuje już blisko 30 krajów.